21
Sep
ขนมไหว้พระจันทร์ กับตำนานความเชื่อน่ารู้
admin01
เวียนมาครบบรรจบอีกครั้งแล้ว สำหรับเทศกาลสำคัญอย่าง วันไหว้พระจันทร์ ที่ในปีนี้ตรงกับวันที่ 21 กันยายน วันนี้พอดี และสิ่งที่ขาดไม่ได้สำหรับเทศกาลนี้ คงหนีไม่พ้น ขนมไหว้พระจันทร์ ที่มีตำนานความเชื่อที่หลายคน อาจจะยังไม่รู้
ขนมไหว้พระจันทร์ กับเทศกาลไหว้พระจันทร์
ขนมไหว้พระจันทร์ ( Moon Cake ) เป็นขนมเค้ก ทำจากแป้งก้อนกลอม และสอดไส้ด้วย ธัญพืชชนิดต่าง ๆ เช่น ไส้ถั่วเขียว , ไส้ถั่วเหลือง , ไส้งาดำ , ไส้ถั่วแดง , ไส้เผือก , ไส้เมล็ดบัว ,ไส้พุทราจีน , ไส้แปะก๊วย เป็นต้น และมีลวดลายสวยงาม ขนมไหว้พระจันทร์ เป็นขนมที่ทำขึ้น เพื่อใช้ในเทศกาลกลางฤดูใบไม้ร่วง ( Mid-Autumn Festival ) หรือที่หลายคนรู้จักกันดีว่า "เทศกาลไหว้พระจันทร์" ( Moon Festival ) โดยขนมไหว้พระจันทร์ เป็นขนมที่มีส่วนสำคัญกับเทศกาลนี้อย่างมาก จนบางครั้งเทศกาลนี้ได้ถูก เรียกว่า Moon Cake Festival อีกด้วย
เทศกาลไหว้พระจันทร์ ( Moon Festival ) ของทุกปี จะตรงกับวันที่ 15 เดือน 8 ตามปฏิทินจันทรคติของจีน ซึ่งในปีนี้ตรงกับวันที่ 21 กันยายม 2564 โดยเทศกาลไหว้พระจันทร์ เป็นประเพณีที่คนจีนยึดถือกันมาเป็นระยะเวลานาน โดยจะเริ่มเฉลิมฉลองด้วยการไหว้พระจันทร์ในเวลากลางคืน และในหลายประเทศที่ได้รับวัฒนธรรมจากจีน หรือมีคนจีนอาศัยอยู่ในประเทศมาก อย่าง ฮ่องกง , ไต้หวัน , สิงคโปร์ , เวียดนาม มักจะจัดเป็นประเพณีใหญ่ด้วยการประดับโคมไฟสีแดง เพื่อความเป็นมงคลและสว่างไสวในยามค่ำคืน สำหรับ ในประเทศไทยเรา การจัดประเพณีใหญ่นี้ คงนี้ไม่พ้น ย่านชุมชนเก่าชาวจีน อย่าง "เยาวราช"
ประวัติของ ขนมไหว้พระจันทร์
ขนมไหว้พระจันทร์ ( Moon Cake ) เกิดขึ้นมาแล้วประมาณ 600 ปีก่อน ในสมัยปลายราชวงศ์หยวน ( Yuan dynasty ) ที่เจกิสข่าน จักรพรรดิแห่มองโกล ได้เข้ายึดครองแผ่นดินจีนและปกครอง ชาวจีนอย่างเข้มงวด กดขี่ และเผด็จการ ชาวจีนกลุ่มหนึ่ง จึงต้องการก่อกบฎต่อต้าน โดยเริ่มวางแผนสร้างกลอุบาย จัดงาน ไหว้พระจันทร์ขึ้นมา และคิดค้นขนมชนิดหนึ่ง คือ ขนมไหว้พระจันทร์ แล้วแอบสอดจดหมาย หรือสาส์นไว้ภายในไส้ของขนมไว้ และในไปแจกจ่ายให้กับชาวจีนทุกบ้าน
ข้อความในสาส์นที่อยู่ในขนม ระบุว่า "คืนนี้ในเวลายาม 3 จงสังหารทหารมองโกลพร้อมกัน" เมื่อถึงเวลานัดแนะ เหล่าชาวจีน ก็รวมไพร่พล เพื่อจัดการกับทหารมองโกลอย่างราบคาบได้ จนนำมาสู่การกู้เอกราชของจีนกลับคืนมาได้ในที่สุด และจัดตั้งราชวงศ์ใหม่ คือ ราชวงศ์หมิง นั่นเอง
เทศกาลไหว้พระจันทร์ จึงเป็นประเพณีที่สืบต่อกันมาเรื่อย ๆ ตั้งแต่สมัยนั้น มาจนถึง ปัจจุบัน เพื่อระลึกถึงบรรพบุรุษชาวจีนผู้กล้าหาญ ที่ช่วยกอบกู้เอกราชได้นั่นเอง โดยตำนานนี้เป็นหนึ่งในความเชื่อเกี่ยวกับขนมไหว้พระจันทร์
การใช้ ขนมไหว้พระจันทร์ ในเทศกาล
ธรรมเนียมในการไหว้พระจันทร์ นอกจาก ขนมไหว้พระจันทร์ ที่เป็นขนมเซ่นไหว้ ยังมีอาหารแห้ง ผลไม้ โคมไฟ ธูป เทียน และดอกไม้ โดยการไหว้พระจันทร์ จะเริ่มขึ้นในตอนกลางคืน สามารถทำได้ตั้งแต่ 1 ทุ่มไปจนถึง เที่ยงคืน การจัดเครื่องไหว้พระจันทร์นั้น มีความคล้ายกับการไหว้เจ้าทั่วไป เพื่อความเป็นสิริมงคล หลังจากทำพิธีเสร็จ คนในครอบครัวจะแบ่ง ขนมไหว้พระจันทร์ กินด้วยกัน เนื่องจาก เป็นขนมที่มีความหมาย สื่อถึง ความกลมเกลียว และความสามัคคีอีกด้วย
ขนมไหว้พระจันทร์ ในปัจจุบัน
เทศกาลไหว้พระจันทร์ ( Moon Festival ) ได้กลายเป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญของชาวจีน รวมไปถึงประเทศที่ได้รับวัฒนธรรมจากจีน หรือมีคนจีนอาศัยอยู่ ทำให้ขนมไหว้พระจันทร์ ได้รับความนิยมกว้างขวางมากขึ้นตามไปด้วย และในปัจจุบัน ขนมไหว้พระจันทร์ ได้มีการนำมาดัดแปลงเป็นไส้ต่าง ๆ เพิ่มมากขึ้น เช่น ไส้ชาเขียว , ไส้ช็อคโกแลต , ไส้อัลมอนด์ , ไส้คัดตาร์ด รวมไปถึงไส้เนื้อสัตว์ต่าง ๆ เช่น ไส้หมูแดง , ไส้หมูหยอง , ไส้กุนเชียง เป็นต้น
สำหรับในประเทศไทย ที่เห็นได้ชัด ก็คือ ขนมไหว้พระจันทร์ ไส้ทุเรียน และ ไส้ไข่เค็ม ที่เป็นไส้ยอดนิยมของคนไทยเลยทีเดียว ถึงแม้ว่า ขนมไหว้พระจันทร์ จะเป็นที่รู้จักของทั่วโลกมากขึ้น แต่ ขนมไหว้พระจันทร์ ก็ยังคงเป็นขนมที่ถูกทำเฉพาะ ในช่วงเทศกาลของ วันไหว้พระจันทร์ เพียงเท่านั้น ที่สามารถหาขนมชนิดนี้กินได้ง่าย รู้แบบนี้แล้ว ใครที่อยากกิน ขนมไหว้พระจันทร์ ก็ต้องรีบซื้อตุนกันแล้ว ก่อนที่เทศกาลไหว้พระจันทร์ จะจบลงภายในคืนนี้
อ่านบทความเพิ่มเติม